«Елге тұрақтылық қажет»: қарағандылықтар Президент Жолдауын талқылады

Бизнеске еркін жұмыс істеуге, өңірлерге көбірек дербестік беруге, барлығына тең мүмкіндіктер жасауға, ауылда денсаулық сақтауды дамытуды жалғастыруға мүмкіндік беру керек. Бұл туралы Мемлекет басшысының «Әділетті мемлекет. Біртұтас ұлт. Берекелі қоғам» Жолдауына арналған брифингте айтылды.

– Президент нақты мәселелерге назар аударды. Біріншіден, шағын және орта бизнеске ешкім кедергі келтірмейтінін баса айтып, мемлекет бұл саланы тек белгілі бір үдерістердің, яғни рұқсат беру немесе басқа да осыған ұқсас егжей-тегжейлердің басында ғана реттеуі тиіс екенін атап өтті, – деді Қарағанды облысы кәсіпкерлер қауымдастығының атқарушы директоры Серік Санаубаев. – Екіншіден, жаңа Салық кодексін әзірлеу маңызды, ол туралы бизнесмендер, кәсіпкерлер мен қоғам белсенділері біраз уақыттан бері айтып жүр.

Бұл да – күрделі жұмыс. Мемлекеттің екі функциясы бар: ынталандырушы және фискалдық. Фискалдық – тексерулер мен бақылау, ал ынталандырушы функция мүлдем жұмыс істемейді. Үшіншіден, тарифтік саясат бизнеске кедергі келтіреді: тарифтерді сауатты көтеру керек.

Президент сондай-ақ қазір көптеген ресейлік компанияның Қазақстан аумағына көшуі жүріп жатқанын атап өтті. Әрине, мұндай процесті бір уақытта жүргізу мүмкін емес. Қазақстан экономикасына инвестиция салу өте маңызды және бұл – қалыпты жағдай. Сондай-ақ келесі 3-5 жылда өз нәтижесін береді.

Жолдауда өңірлерге көбірек дербестік беру керектігі де айтылған. Осы мәселе төңірегінде Серік Мәлібекұлы сауал қойды: кәсіпкерлер салық төлейді, бюджетке алым төлейді, бірақ бұл ақша қайда кетеді?

– Сондықтан да Мемлекет басшысы «елімізге келіп жатқан бюджеттің барлық кірістері мен шығыстары нақ осы адамдарға өмір сүру сапасын арттыруға жұмыс істеуі тиіс» деп әділ атап көрсетті. Салық мәселелеріне қайта ораламын: бизнесмендер мен кәсіпкерлерге жұмыс істеу үшін дербестік керек. Басқалары тұрақтылық қажет дейді.

Бізде салықтар ондаған жылдар бойы өзгермейді және мөлшерлемелер бірдей болып қалады. Бірақ әр түрлі салалар, мысалы, тігін және өңдеу өнеркәсібі де дәл сол салықты төлейді. Осылайша жеңіл өнеркәсіпті көтеру қиын болады. Тәсілдерді әр түрлі салық мөлшерлемелерінің көмегімен өзгерту қажет, бұл туралы біз де бірінші жыл айтып отырған жоқпыз, – деп жалғастырды Серік Санаубаев. – Соңында дұрыс бәсекелестік қажет, әйтпесе бағалар тиімді жаққа ауыспайды. Мемлекет басшысы бұл туралы да ұмытқан жоқ. Менің ойымша, егер саяси ерік болса – барлық тапсырма орындалады.

Спикер сән-салтанат салығы туралы да айтты: ол бұл шараны әділ деп санайды. Елде өте қымбат автомобильдер мен бірдей жылжымайтын мүлікке қол жеткізе алатын бай адамдар бар. Иә, олар өз компанияларынан салық төлейді, бірақ олардың қоғам алдындағы әлеуметтік жауапкершілігі туралы мәселе туындайды.

– Әрине, Президент бұл жүйенің ойластырылған және мемлекет кәсіпкерлердің жазалаушысы болып қалмауын тапсырды, – деді Серік Санаубаев.

Қарағанды облыстық мәслихатының бюджет және жергілікті басқару мен өзін-өзі басқаруды дамыту жөніндегі тұрақты комиссиясының төрайымы Қадиша Оспанова әріптестерінің сөздерін толықтырды:

– Жолдауда, ең алдымен, қоғамның сұрауларына жауаптар беріледі. Бүгінгі күннің проблемаларын шешуге көмектесетін дәйекті және қағидатты бастамалардың тұтас кешені ұсынылды.

Бұл – уақытылы жасалған қадам: біз қазір әлемде не болып жатқанын, соның ішінде Украинадағы жағдайға байланысты геосаяси санкцияларды көріп отырмыз және бірінші кезектегі бастамаларды ұсыну өте маңызды, – деп бөлісті Қадиша Базарбайқызы. – Мұндағы басты постулат – тең мүмкіндіктер жасау. Президент денсаулық сақтау, әлеуметтік қорғау, білім беру бюджеттерін қалыптастыру тәсілдерін қайта қарауды ұсынды.

Ол Үкіметке нақты бастама береді: ауылда денсаулық сақтауды көтеру керек, жергілікті халыққа алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсете отырып, 650 ауылдық ФАП салынатын болады. Тағы 32 аудандық аурухана көпсалалы ауруханаларға ауыстырылады, яғни инсульт орталықтары, хирургия және т.б. болады. Бұл – медициналық қызметтерді жергілікті жерлерде алуға мүмкіндік береді.

Қадиша Оспанова Жолдаудың жергілікті атқарушы органдардың рөлін күшейту туралы да артықшылығын айтып өтті:

– Қандай да бір мәселені шешу үшін оны республикамен келісу қажет. Ал бұл – қосымша уақыт, ресурстар, проблеманы шешудің қиындығы. Сондықтан олардың өкілеттіктерін және қоғамдық кеңестерді күшейту қисынды, – деп атап өтті спикер.