Қазақстандықтар несиені көбірек ала бастады: бұл экономика үшін нені білдіреді
Кеңейтілген айқындаудағы экономика кредиттері 2024 жылғы 1 тамыздағы жағдай бойынша 37,8 трлн теңгені құрап, 2023 жылғы 1 тамыздан бастап 21,3% — ға ұлғайды.
Қарыз алушылардың санаттары бойынша кредиттердің жалпы көлемінің 46,1% — ы бизнес кредиттеріне тиесілі (бизнес мақсаттарына кредиттер алған қаржылық емес заңды тұлғалар мен дара кәсіпкерлер), 53,9%–ы халыққа берілген кредиттерге тиесілі.
Бұл ретте бизнеске кредиттер өткен жылдың ұқсас кезеңіне қарағанда 17,8% — ға өсіп, 17,4 трлн теңгені құрады, халыққа кредиттер 24,4% — ға 20,3 трлн теңгеге дейін өсті.
Ұлттық валютадағы кредиттер көлемі бір жылда 19,6%-ға 34,4 трлн теңгеге дейін ұлғайды, шетел валютасында 41,3%-ға 3,4 трлн теңгеге дейін ұлғайды (оның ішінде оларды валюталық қайта бағалау есебінен).
Банк секторының кредиттері кредиттердің жалпы көлемінің 85,5%-н құрады.
Несие қаражатын бөлудің бұл динамикасы нені көрсетеді? Қаржыгер Арсен Темірбаевтың пікірінше, бұл процесте өзара байланысты үш тенденция бар:
Бірінші. Қазақстанда азаматтардың несиеге деген жоғары сұранысы несиелік өнімдердің кең таралуы мен қолжетімділігіне байланысты. Банктердің, микроқаржы ұйымдарының, ірі сауда желілерінің және т.б. маркетинг саясаты үлкен рөл атқарады. Халық несие ресурстарын ағымдағы шығындарды ғана емес, болашақта стратегиялық мақсаттарды да қаржыландыруға көбірек тартуда.
Екінші. Халықтың бұл мінез-құлқы, әрине, экономиканы жандандырады, сұранысты арттырады, айналым қаражатының қозғалысын жылдамдатады, сауданы, логистиканы және қызмет көрсетуді дамытады.
Үшінші. Несиеге сұраныстың кең таралуы, әсіресе базалық мөлшерлеме жоғары болған кезде, инфляцияға қарсы қысымды арттыруы мүмкін. Үкімет өсіп келе жатқан сұранысқа сай болу үшін базалық мөлшерлемені жоспарлағанда азаматтардың белсенділігін ескеруі керек.
