Коммуналдық қызметтердің бағасы қайта қаралады

Металлургтер қаласының Мәдениет сарайында 2025 жылдан 2029 жылға дейінгі кезеңге тарифтердің шекті деңгейлерін бекітуге арналған қоғамдық тыңдаулар өтті. «Оқжетпес-Т» ЖШС Қарағанды облысы бойынша ҚР ҰЭМ Табиғи монополияларды реттеу комитетінің департаментіне өтінім берді. Өтінімде компания жыл сайын жылу энергиясын бөлу, оны жеткізу, су желілері арқылы суды жеткізу және сарқынды суларды бұру қызметтерінің құнын инфляция деңгейінде шамамен 6-7%-ға арттыруды жоспарлап отыр.

Еске сала кетейік, шекті тарифтер бес жыл мерзімге бекітіледі. Коммуналдық кәсіпорын ДКРЕМ-ге өтінім береді, содан кейін қоғамдық тыңдаулар өткізіледі. Онда қала тұрғындары алдағы өзгерістер туралы пікірлерін білдіріп, сұрақтар қоя алады. Тыңдаулардан кейін 30 күн ішінде ДКРЕМ өтінімді қарап, алынған пікірлерді ескере отырып тарифтерді бекітеді, олар сұралған мөлшерден өзгеше болуы мүмкін. Тарифтер шекті деп аталады, өйткені бес жылдық кезең ішінде кәсіпорын оларды бекітілген деңгейден жоғары белгілей алмайды.
Айта кету керек, «Оқжетпес-Т» ЖШС коммуналдық кәсіпорын болып табылады, оның 100% үлесі мемлекетке тиесілі, құрылтайшысы Теміртау қаласының ТКШ, ПТ және АД бөлімі.

Кәсіпорын директоры Сергей Работяговтың айтуынша, 2023 жылы ұйым шығынмен аяқталды, өйткені шығындар кірістерден асып түсті.
– Кәсіпорын шығыны бірнеше факторларға байланысты болды, – деді С. Работягов. – Біріншіден, барлық реттелетін қызмет түрлері бойынша бекітілген тарифтердің деңгейі кәсіпорын шығындарын жаба алмайды, өйткені тарифтің құрамдас бөліктерінің жекелеген элементтері халықтың төлем қабілетсіздігіне және Қазақстандағы инфляция деңгейінде тарифтердің үлесін сақтап қалуға байланысты жасанды түрде тежеледі. Екіншіден, тарифтік сметалардың шығын баптарының жыл сайын ұлғаюы бекітілген сметалармен салыстырғанда шығындардың өсуіне әкеліп соғады. Бұл Қарағанды облысы бойынша инфляция деңгейін сипаттайтын тұтыну бағаларының индексінің өзгеруіне байланысты. Үшіншіден, коммуналдық қызметтердің тұтынылуын дәл есептейтін құралдардың және есептеу құралдарының болмауы, сондай-ақ жұмыс істеп тұрған жабдықтың техникалық жағдайы (тозу 70-80%) салдарынан нормативтен тыс шығындар орын алуда. Төртіншіден, жеткізушілерден сатып алынатын қызметтердің бағасының өсуі (электр энергиясы), нормативтік-техникалық шығындардың (тарифтерге кірмеген) өсуі. Бесіншіден, тарифте қарастырылмаған шығындар да бар.
Коммуналдық монополист жаңа шекті тарифтерді бекітуге бірқатар себептер бойынша өтінім беруде. Біріншіден, 2020-2024 жылдарға бекітілген бұрынғы шекті тарифтердің мерзімі аяқталуға жақын. Екіншіден, 2019 жылы өтемақыларды ескере отырып бекітілген қолданыстағы тарифтік сметалар шығынды болып шықты. Үшіншіден, энергияның ағымдағы шығындарын – жылу, электр энергиясы, салқын су және су қорын азайтуға бағытталған инвестициялық бағдарламаларды бекіту қажет. Төртіншіден, бұрын толық есепке алынбаған шығындарды, мысалы, жөндеу шығындарын, жалақыны, еңбек және қауіпсіздік техникасын қорғау шығындарын тарифтік сметаларға енгізу қажет. Бесіншіден, Қарағанды облысындағы инфляция деңгейін көрсететін тұтыну бағалары индексінің өзгеруі шешімге әсер етеді.
Сонымен қатар, «Оқжетпес-Т» ЖШС директоры Сергей Работягов 2025-2029 жылдарға арналған инвестициялық бағдарламаға кіретін жоспарланған шығындар туралы айтты. Жылу энергиясын беру және бөлу қызметі аясында көпқабатты үйлерге жылуды есептейтін құралдарды сатып алу және орнату, сондай-ақ құбырларды ауыстыру жоспарланған. Мысалы, 2025 жылы 150 есептегіш құралды орнату және 530 метр құбырды ауыстыру жоспарлануда. Бес жыл ішінде барлығы 820 есептегіш орнатылады және 4,5 мың метрден астам құбыр ауыстырылады. Жылумен жабдықтау қызметі үшін бағдарламаға техника – компьютерлер, проекторлар, плоттерлер, дрондар және басқа да жабдықтарды сатып алу кіреді. Сондай-ақ, су жеткізу және сарқынды суларды бұру желілері бойынша кейбір учаскелерді ауыстыру қарастырылған.
Қоғамдық тыңдауға қала тұрғындары аз қатысты, мүмкін, себебі олар жұмыс күні таңертең өтті. Дегенмен сұрақтар қойылды.
– Біз, тұрғындар, түсінбейміз: бізге 90-жылдардан бастап желілердің тозғанын айтып, тарифтерді көтеріп келеді. Біз барлық осы жылдар бойы төлеп келдік. Ал нәтиже ретінде құбырлардың тозу деңгейі өзгермейді – ол 80% күйінде қалуда! Онда біз не үшін төледік? Бұған дейін кім жауапты болды? Ешкім жауапкершілік алмайды, – деді залдан біреу.
Қазір барлық инженерлік желілер, соның ішінде электр қуаты, суық және ыстық су, жылу желілері, канализация коммуналдық меншікке тиесілі. Яғни, құрылыс және қайта құру бойынша күрделі шығындарды бюджет көтереді.
– Біз жағдайды жақсартуға тырысып жатырмыз, осылайша үзілістер болмайды. Магистральдық желілерді біршама ретке келтірдік – тағы да «Оқжетпес-Т» есебінен емес, бюджеттік қаражат арқылы. Мысалы, қазіргі уақытта қаланың жылу желілерін қайта құрудың бес жобасы дайын – магистральдық жылу желілері 4,5 миллиард теңге көлемінде. Бұл бюджет есебінен қаржыландырылады. Ал біз бүгін талқылап отырған нәрсе, инвестициялық бағдарламаны есептемегенде – бұл тек желілерді ағымдағы күтіп ұстауға арналған, – деп түсіндірді Теміртау қаласы әкімінің орынбасары Ринат Қыдырбеков, ол да тыңдауларға қатысты.
Қала тұрғындарының жылу тасымалдаушының сапасы мен қызметтеріне, жөндеу жұмыстарының деңгейіне және одан кейінгі абаттандыруға қатысты мәселелерін және ұсыныстарын тыңдағаннан кейін Қарағанды облысы бойынша ҚР ҰЭМ Табиғи монополияларды реттеу комитетінің департаментінің өкілі Гүлсана Хусаинова қатысушыларға былай деп жүгінді:
– Біз сіздердің ескертулеріңіз бен ұсыныстарыңызды ескереміз, 30 күн ішінде «Оқжетпес-Т» ЖШС өтінімін қарастырамыз. Сіздер біздің департаментке кез келген сұрақтар бойынша хабарласа аласыздар.

Өз тілшімізден.